Giấc ngủ – Chìa khóa quan trọng để duy trì sức khỏe: Ngủ đủ giấc giúp cơ thể phục hồi, cải thiện trí nhớ, tăng cường hệ miễn dịch và giữ cho tinh thần minh mẫn. Tuy nhiên, nhiều người lại đang gặp phải tình trạng mất ngủ kéo dài mà không lường trước những hậu quả nghiêm trọng của nó.
Mất ngủ – Nguy cơ tiềm ẩn nhưng dễ bị xem nhẹ: Theo một nghiên cứu của CDC (Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ), khoảng 30 – 35% người trưởng thành gặp phải vấn đề về giấc ngủ, trong đó 10 – 15% bị mất ngủ mãn tính. Nếu không được cải thiện kịp thời, mất ngủ có thể gây ảnh hưởng lớn đến thể chất, tinh thần và chất lượng cuộc sống.
Vậy mất ngủ tác động đến sức khỏe ra sao, và có cách nào để khắc phục? Hãy cùng Góc Giải Đáp tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây thuộc album “Cảnh Báo Về Sức Khoẻ“.
Mất ngủ kéo dài không chỉ gây mệt mỏi mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
1. Mất ngủ là gì?
- Định nghĩa: Mất ngủ là tình trạng khó đi vào giấc ngủ, ngủ không sâu hoặc thức dậy sớm mà không thể ngủ lại.
- Các dạng mất ngủ phổ biến:
- Mất ngủ thoáng qua: Kéo dài vài ngày, thường do căng thẳng hoặc thay đổi môi trường sống.
- Mất ngủ ngắn hạn: Xảy ra từ 1 – 4 tuần do áp lực công việc, bệnh lý tạm thời.
- Mất ngủ mãn tính: Kéo dài trên 1 tháng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể.
2. Tác hại khi bị mất ngủ
Thiếu ngủ làm giảm khả năng tập trung và ghi nhớ, ảnh hưởng đến hiệu suất công việc và học tập.
a. Gây suy giảm trí nhớ và khả năng tập trung
- Nghiên cứu từ Đại học Harvard cho thấy, người ngủ dưới 5 tiếng mỗi đêm có nguy cơ suy giảm trí nhớ cao hơn 40% so với người ngủ đủ giấc.
- Giấc ngủ giúp não bộ xử lý và lưu trữ thông tin, do đó mất ngủ khiến trí nhớ suy giảm, làm giảm hiệu suất công việc và học tập.
b. Tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch
- Một nghiên cứu của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) cho thấy, người ngủ ít hơn 6 tiếng/đêm có nguy cơ bị đột quỵ và nhồi máu cơ tim cao hơn 45%.
- Thiếu ngủ làm tăng huyết áp, gây rối loạn nhịp tim và ảnh hưởng đến chức năng mạch máu.
c. Rối loạn nội tiết, ảnh hưởng đến cân nặng
- Mất ngủ làm rối loạn hormone leptin (kiểm soát cảm giác no) và ghrelin (kích thích thèm ăn), khiến cơ thể có xu hướng ăn nhiều hơn, đặc biệt là đồ ngọt và thực phẩm giàu chất béo.
- Theo nghiên cứu của Đại học Stanford, người thiếu ngủ có nguy cơ béo phì cao hơn 55% so với người ngủ đủ giấc.
d. Gây suy giảm miễn dịch, dễ mắc bệnh
- Mất ngủ làm giảm hoạt động của tế bào miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng, cảm cúm.
- Một nghiên cứu của Đại học California cho thấy, người ngủ dưới 6 tiếng/đêm có nguy cơ mắc cảm cúm cao hơn gấp 3 lần so với người ngủ đủ.
e. Ảnh hưởng đến tâm lý, dễ cáu gắt và trầm cảm
- Khi thiếu ngủ, cơ thể sản sinh nhiều cortisol (hormone căng thẳng), làm tâm trạng thất thường, dễ cáu gắt.
- Nghiên cứu từ Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ (APA) cho thấy, mất ngủ kéo dài làm tăng nguy cơ trầm cảm lên 65%.
f. Ảnh hưởng đến làn da, đẩy nhanh quá trình lão hóa
- Trong lúc ngủ, cơ thể sản xuất collagen giúp duy trì độ đàn hồi của da. Thiếu ngủ làm giảm collagen, dẫn đến nếp nhăn, da chảy xệ và quầng thâm mắt.
g. Gây rối loạn tiêu hóa
- Hệ tiêu hóa bị ảnh hưởng do rối loạn nhịp sinh học, dễ gây đau dạ dày, táo bón hoặc tiêu chảy.
Xem thêm: Dậy Thì Sớm Có Nguy Hiểm Không? Những Hệ Lụy Đáng Lo Ngại Cần Biết
3. Khi nào nên đi khám bác sĩ vì mất ngủ?
Mất ngủ kéo dài có thể là dấu hiệu của rối loạn giấc ngủ hoặc bệnh lý tiềm ẩn – Hãy đi khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Nếu gặp các dấu hiệu sau, bạn cần đi khám bác sĩ:
- Mất ngủ kéo dài trên 1 tháng dù đã áp dụng các biện pháp cải thiện.
- Cảm thấy kiệt sức vào ban ngày, không thể tập trung làm việc.
- Bị cáu gắt, lo âu, trầm cảm do thiếu ngủ.
- Xuất hiện triệu chứng bất thường như đau đầu kéo dài, tim đập nhanh.
4. Cách cải thiện giấc ngủ hiệu quả
Phòng ngủ yên tĩnh, ánh sáng dịu nhẹ giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ.
a. Duy trì thói quen ngủ đúng giờ
- Đi ngủ và thức dậy cùng khung giờ mỗi ngày, kể cả cuối tuần.
- Hạn chế ngủ trưa quá lâu (chỉ nên ngủ 20 – 30 phút).
b. Tạo không gian ngủ lý tưởng
- Đảm bảo phòng ngủ yên tĩnh, nhiệt độ mát mẻ, giường ngủ thoải mái.
- Tránh ánh sáng xanh từ điện thoại, máy tính trước khi ngủ.
Các hoạt động nhẹ nhàng như đọc sách, thiền giúp dễ ngủ hơn.
c. Thư giãn trước khi đi ngủ
- Đọc sách, nghe nhạc nhẹ, thiền hoặc yoga để thư giãn.
- Tránh suy nghĩ căng thẳng trước khi ngủ.
d. Hạn chế caffeine và rượu
- Không uống cà phê, trà đậm hoặc rượu ít nhất 6 tiếng trước khi ngủ.
- Thay thế bằng sữa ấm, trà thảo mộc như trà hoa cúc, trà bạc hà.
e. Phương pháp điều trị chuyên sâu (đối với mất ngủ mãn tính)
- Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT-I): Phương pháp khoa học giúp thay đổi thói quen ngủ, rất hiệu quả cho người bị mất ngủ mãn tính.
- Liệu pháp ánh sáng: Dùng đèn trị liệu giúp điều chỉnh đồng hồ sinh học cho những người bị rối loạn giấc ngủ.
- Dùng thuốc hỗ trợ giấc ngủ (theo chỉ định bác sĩ): Dành cho những trường hợp mất ngủ nghiêm trọng.
Xem thêm:
-
Tác Hại Của Thuốc 7 Màu: Nguy Cơ Khi Lạm Dụng Và Cách Sử Dụng An Toàn
-
Tác Hại Của Quan Hệ Nhiều: Ảnh Hưởng Đến Sức Khỏe Và Sinh Lý
Ngủ đủ giấc là chìa khóa để có sức khỏe toàn diện và tinh thần minh mẫn.
Mất ngủ không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần mà còn gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho sức khỏe thể chất, từ suy giảm trí nhớ, rối loạn nội tiết đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Nếu tình trạng này kéo dài, bạn cần tìm kiếm giải pháp phù hợp để cải thiện giấc ngủ.
Đừng để mất ngủ làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Hãy áp dụng những biện pháp khoa học để có giấc ngủ ngon và bảo vệ sức khỏe toàn diện. Góc Giải Đáp hy vọng bài viết này trong album “Cảnh Báo Về Sức Khoẻ” sẽ giúp bạn có thêm kiến thức hữu ích.