Xả rác bừa bãi là một trong những vấn đề nghiêm trọng đang ảnh hưởng đến môi trường sống, sức khỏe con người và nền kinh tế. Từ các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM đến các vùng quê, rác thải xuất hiện khắp nơi: trên vỉa hè, sông ngòi, bãi biển, thậm chí trong khu dân cư.
Hình ảnh thực tế về tình trạng xả rác bừa bãi tại các thành phố lớn
Theo báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường, mỗi ngày Việt Nam thải ra khoảng 64.000 tấn rác, trong đó có hơn 8.000 tấn rác nhựa nhưng chỉ 30% được tái chế. Xả rác bừa bãi không chỉ làm mất mỹ quan đô thị mà còn gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như ô nhiễm đất, nước, không khí, dịch bệnh và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người.
Hãy cùng Góc Giải Đáp tìm hiểu về tác hại của xả rác bừa bãi và cách mỗi người có thể góp phần bảo vệ môi trường sống của chính mình!
I. Tác hại của xả rác bừa bãi
1. Gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng
Rác thải đang gây ô nhiễm nghiêm trọng nguồn nước
Ô nhiễm đất
- Rác thải nhựa không phân hủy có thể tồn tại hàng trăm năm, làm giảm chất lượng đất và ảnh hưởng đến sự phát triển của cây trồng.
- Các loại rác hữu cơ phân hủy tạo ra vi khuẩn có hại, làm ô nhiễm đất canh tác.
Ô nhiễm nước
- Rác thải trôi xuống sông, hồ khiến nguồn nước bị ô nhiễm, ảnh hưởng đến sinh vật thủy sinh và sức khỏe con người.
- Ví dụ: Tại Hồ Tây (Hà Nội), mỗi năm có hàng tấn rác thải nhựa, túi nilon và xác động vật chết gây ô nhiễm nghiêm trọng, ảnh hưởng đến nguồn nước và không khí.
Ô nhiễm không khí
- Khi rác bị đốt, khí độc như dioxin, furan phát tán gây hại cho sức khỏe.
- Rác phân hủy bốc mùi hôi thối, làm giảm chất lượng không khí, đặc biệt tại các khu vực đông dân cư.
2. Ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người
Ô nhiễm từ rác thải làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm
Gây bệnh tật do vi khuẩn và dịch bệnh
- Rác là nơi sinh sôi của ruồi, muỗi, chuột – nguyên nhân lây lan bệnh sốt xuất huyết, tiêu chảy, dịch tả.
- Theo báo cáo của Sở Y tế TP.HCM, sau mỗi mùa mưa, số ca bệnh sốt xuất huyết gia tăng mạnh do tình trạng rác thải tích tụ gây đọng nước, tạo môi trường lý tưởng cho muỗi sinh sản.
Gây các bệnh về hô hấp
- Mùi hôi từ bãi rác bốc lên kèm theo khí độc có thể gây hen suyễn, viêm phổi, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người già.
Nguy cơ nhiễm trùng khi tiếp xúc trực tiếp với rác
- Chất thải y tế, rác công nghiệp có chứa hóa chất nguy hiểm có thể gây dị ứng da, nhiễm trùng nếu không xử lý đúng cách.
Xem thêm: Tác hại của lũ lụt đến các thành phố lớn và cách ứng phó hiệu quả
3. Gây mất mỹ quan đô thị, ảnh hưởng đến du lịch
Du lịch bị ảnh hưởng bởi tình trạng rác thải bừa bãi
Làm xấu cảnh quan thành phố
- Một khu phố sạch sẽ trở nên nhếch nhác chỉ vì rác thải vứt khắp nơi.
- Ví dụ: Tại TP.HCM, sau các sự kiện lễ hội lớn, hàng trăm tấn rác thải nhựa bị vứt bừa bãi trên phố đi bộ Nguyễn Huệ, mất nhiều ngày để dọn dẹp.
Ảnh hưởng đến ngành du lịch
- Rác thải trên bãi biển, danh lam thắng cảnh khiến du khách có ấn tượng xấu, làm giảm sức hút du lịch.
- Ví dụ: Bãi biển Đà Nẵng từng phải huy động hàng trăm người dọn rác sau kỳ nghỉ lễ vì tình trạng xả rác tràn lan.
4. Gây ngập lụt và tắc nghẽn hệ thống thoát nước
Rác thải làm tắc hệ thống thoát nước, gây ngập úng đô thị
Rác gây tắc nghẽn cống rãnh
- Túi nilon, chai nhựa, rác thải sinh hoạt bị cuốn vào cống thoát nước, làm nước không thể thoát khi mưa lớn.
Gia tăng tình trạng ngập lụt tại các thành phố lớn
- Ví dụ: Sau trận mưa lớn tại TP.HCM vào tháng 9/2023, nhiều tuyến đường bị ngập nặng do hệ thống cống bị rác thải chặn dòng chảy.
5. Lãng phí tài nguyên và thiệt hại kinh tế
Rác có thể tái chế nhưng bị vứt bỏ lãng phí
- Nếu phân loại rác đúng cách, nhiều vật liệu như nhựa, giấy, kim loại có thể tái chế, giúp giảm ô nhiễm.
Tốn kém chi phí dọn dẹp rác thải
- Nhà nước chi hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm để xử lý rác, số tiền này có thể dùng cho giáo dục, y tế.
- Theo Sở Môi trường Hà Nội, TP chi khoảng 1.000 tỷ đồng/năm để thu gom rác, nhưng nhiều khu vực vẫn bị ô nhiễm nặng do ý thức kém của người dân.
Xem thêm: Ô nhiễm tiếng ồn có hại gì? Những tác động tiêu cực không ngờ đến sức khỏe thể chất và tinh thần
II. Giải pháp hạn chế xả rác bừa bãi
Cộng đồng chung tay bảo vệ môi trường, giảm thiểu xả rác bừa bãi
Tự giác bỏ rác đúng nơi quy định
- Luôn bỏ rác vào thùng, không vứt ra đường, sông, kênh rạch.
Phân loại rác tại nguồn
- Chia rác thành rác hữu cơ, rác tái chế, rác nguy hại để giảm áp lực xử lý rác.
Hạn chế sử dụng túi nilon, đồ nhựa dùng một lần
- Sử dụng túi vải, hộp thủy tinh, tránh dùng túi nilon, chai nhựa.
Tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường
- Tham gia các chiến dịch nhặt rác, làm sạch biển để lan tỏa ý thức bảo vệ môi trường.
Tăng cường xử phạt hành vi xả rác bừa bãi
- Cần có hình phạt nghiêm minh để răn đe những hành vi gây ô nhiễm môi trường.
Hành vi xả rác bừa bãi không chỉ làm môi trường ô nhiễm, gây mất mỹ quan mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người và nền kinh tế. Để cải thiện tình trạng này, mỗi người cần có ý thức giữ gìn vệ sinh chung, phân loại rác và giảm sử dụng rác thải nhựa.
Góc Giải Đáp hy vọng rằng qua bài viết này, bạn sẽ hiểu rõ hơn về những hậu quả nghiêm trọng của việc xả rác và chủ động thay đổi thói quen để góp phần bảo vệ môi trường sống. Hãy chung tay cùng nhau xây dựng một môi trường sạch đẹp hơn, vì một tương lai bền vững – thông điệp mà album “Cảnh Báo Về Môi Trường” luôn muốn lan tỏa đến mọi người.
Xem thêm: Tác hại của rác thải nhựa: Mối đe dọa môi trường và sức khỏe