Tác hại của gạo lứt: Những rủi ro tiềm ẩn không ngờ tới
Tác hại của gạo lứt có thể gây bất ngờ đối với nhiều người khi đây là loại thực phẩm thường được quảng bá là tốt cho sức khỏe. Gạo lứt giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất, nhưng nếu ăn không đúng cách hoặc lạm dụng, nó có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe như khó tiêu, thiếu hụt dinh dưỡng và thậm chí chứa thạch tín – một loại kim loại nặng gây hại.
Theo nghiên cứu từ Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), gạo lứt chứa lượng thạch tín cao hơn gạo trắng do giữ nguyên lớp cám. Việc tiêu thụ gạo lứt lâu dài có thể làm tích tụ kim loại nặng trong cơ thể, gây hại cho gan, thận và hệ thần kinh.
Vậy tác hại của gạo lứt là gì? Những ai không nên ăn gạo lứt? Hãy cùng Góc Giải Đáp tìm hiểu ngay trong bài viết này!
Gạo lứt giữ nguyên lớp cám, giàu dinh dưỡng nhưng tiềm ẩn nguy cơ.
1. Gạo Lứt Là Gì? Tại Sao Được Ưa Chuộng?
1.1. Đặc điểm của gạo lứt
- Gạo lứt là loại gạo chỉ xay bỏ vỏ trấu, vẫn giữ nguyên lớp cám và mầm gạo.
- Chứa nhiều chất xơ, vitamin nhóm B, magie, selen hơn gạo trắng.
- Có chỉ số đường huyết thấp hơn gạo trắng, giúp kiểm soát đường huyết tốt hơn.
1.2. Vì sao nhiều người ăn gạo lứt?
- Hỗ trợ giảm cân nhờ hàm lượng chất xơ cao, giúp no lâu.
- Kiểm soát đường huyết, đặc biệt phù hợp với người tiểu đường.
- Giúp cải thiện hệ tiêu hóa nhờ chất xơ hỗ trợ nhu động ruột.
Mặc dù có nhiều lợi ích, nhưng nếu sử dụng không đúng cách, gạo lứt có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Các loại gạo lứt phổ biến với hàm lượng dinh dưỡng khác nhau.
2. Những Tác Hại Của Gạo Lứt Nếu Ăn Không Đúng Cách
2.1. Gây Khó Tiêu, Đầy Hơi
- Hàm lượng chất xơ cao trong gạo lứt khiến hệ tiêu hóa làm việc nhiều hơn, dễ gây đầy hơi, khó tiêu, đặc biệt với người có dạ dày yếu.
- Người bị viêm loét dạ dày hoặc hội chứng ruột kích thích (IBS) có thể gặp đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón nếu ăn quá nhiều gạo lứt.
Lưu ý: Không nên ăn gạo lứt thường xuyên nếu bạn có hệ tiêu hóa kém.
2.2. Gây Thiếu Hụt Dinh Dưỡng
- Gạo lứt chứa chất ức chế enzyme tiêu hóa như axit phytic, có thể cản trở hấp thu canxi, sắt, kẽm và một số khoáng chất quan trọng.
- Nếu ăn gạo lứt lâu dài mà không cân bằng dinh dưỡng, có thể gây suy dinh dưỡng, loãng xương và thiếu máu.
- Trẻ nhỏ, người lớn tuổi hoặc phụ nữ mang thai không nên ăn gạo lứt thường xuyên vì dễ thiếu vi chất cần thiết.
- Ngoài việc cản trở hấp thụ khoáng chất, việc ăn gạo lứt không đúng cách cũng có thể dẫn đến thiếu hụt vitamin B1, gây bệnh tê phù (beriberi), mệt mỏi, suy giảm trí nhớ và ảnh hưởng đến hệ thần kinh. Thiếu vitamin nhóm B còn có thể gây mất ngủ, căng thẳng và ảnh hưởng đến hệ thần kinh lâu dài.
- Việc tiêu thụ quá nhiều gạo lứt mà không uống đủ nước và không kết hợp thực phẩm giàu protein, chất béo có thể gây rối loạn tiêu hóa mãn tính, táo bón kéo dài, đau bụng và đầy hơi.
Lưu ý: Ngâm gạo lứt trước khi nấu để giảm axit phytic, giúp hấp thu dinh dưỡng tốt hơn và bổ sung thực phẩm giàu vitamin B1 để duy trì sức khỏe ổn định.
2.3. Chứa Thạch Tín Gây Hại
- Theo FDA, gạo lứt chứa hàm lượng thạch tín vô cơ cao hơn gạo trắng từ 50-80%, do lớp cám tích tụ nhiều kim loại nặng từ đất và nước.
- Tiêu thụ thạch tín lâu dài có thể gây ung thư, tổn thương gan, thận, thần kinh và ảnh hưởng đến thai nhi.
- Trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và người mắc bệnh mãn tính không nên ăn gạo lứt thường xuyên để tránh nguy cơ nhiễm độc thạch tín.
Lưu ý: Rửa kỹ và ngâm gạo lứt trước khi nấu để giảm lượng thạch tín.
2.4. Nhóm Đối Tượng Cần Hạn Chế Ăn Gạo Lứt
- Người bị suy thận: Gạo lứt chứa nhiều kali, có thể làm trầm trọng thêm tình trạng suy thận.
- Người bị thiếu máu nặng: Gạo lứt chứa ít sắt hơn gạo trắng, có thể làm tình trạng thiếu máu nghiêm trọng hơn.
- Người có hệ tiêu hóa kém: Gạo lứt khó tiêu hóa, có thể gây đau bụng, đầy hơi hoặc rối loạn tiêu hóa.
- Người già và trẻ nhỏ: Cần chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng hơn thay vì chỉ tập trung vào gạo lứt.
Lưu ý: Kết hợp gạo lứt với thực phẩm giàu protein và chất béo tốt để cân bằng dinh dưỡng.
Xem thêm: Tác hại của rau má bạn nên biết để tránh gây nguy hiểm sức khỏe
Ăn gạo lứt sai cách có thể gây đầy hơi, khó tiêu, đau bụng.
3. Cách Ăn Gạo Lứt Đúng Cách Để Tránh Tác Hại
- Ngâm gạo lứt từ 6 – 12 giờ trước khi nấu để giảm axit phytic.
- Không ăn gạo lứt liên tục hằng ngày, chỉ nên ăn 2 – 3 lần/tuần.
- Kết hợp với thực phẩm giàu protein, chất béo và vitamin để tránh thiếu hụt dinh dưỡng.
- Chọn gạo lứt hữu cơ, tránh sản phẩm có nguồn gốc không rõ ràng để giảm nguy cơ nhiễm thạch tín.
- Uống đủ nước khi ăn gạo lứt để hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.
Ngâm gạo lứt trước khi nấu giúp hấp thu dinh dưỡng tốt hơn.
Tác hại của gạo lứt không chỉ là khó tiêu mà còn có thể gây thiếu dinh dưỡng và nhiễm độc kim loại nặng nếu ăn sai cách. Mặc dù đây là thực phẩm bổ dưỡng, nhưng không phải ai cũng phù hợp ăn gạo lứt thường xuyên.
Để tận dụng lợi ích mà không gặp phải tác hại, hãy ăn gạo lứt đúng cách, kết hợp chế độ ăn uống khoa học để bảo vệ sức khỏe tốt nhất.
Góc Giải Đáp hy vọng bài viết này giúp bạn hiểu rõ hơn về tác hại của gạo lứt. Đừng quên theo dõi album “Cảnh Báo Về Thực Phẩm” để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích!
Xem thêm: