Yoga là bộ môn được nhiều người lựa chọn để rèn luyện sức khỏe, giúp cải thiện sự dẻo dai, cân bằng tinh thần và tăng cường thể chất. Tuy nhiên, một số người có quan niệm rằng yoga hoàn toàn an toàn, có thể tập luyện bất cứ lúc nào và ở bất kỳ trình độ nào mà không cần hướng dẫn.
Trên thực tế, theo Hiệp hội Vật lý trị liệu Hoa Kỳ (APTA), khoảng 21% người tập yoga bị chấn thương do thực hiện động tác sai kỹ thuật hoặc cố gắng tập các tư thế vượt quá khả năng cơ thể. Ngoài ra, một nghiên cứu từ Tạp chí Y học Thể thao Anh (BJSM) cũng cho thấy các chấn thương phổ biến do yoga chủ yếu ảnh hưởng đến lưng, đầu gối và cột sống cổ.
Trong album “Cảnh Báo Về Sức Khỏe“, Góc Giải Đáp sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tác hại của yoga khi tập luyện sai cách và cách khắc phục để đảm bảo an toàn.
1. Yoga có thực sự an toàn?
Lợi ích của yoga
- Giúp cải thiện sự dẻo dai, linh hoạt của cơ thể.
- Tăng cường tuần hoàn máu và giảm căng thẳng tinh thần.
- Hỗ trợ cải thiện tư thế và giảm đau lưng nếu tập đúng cách.
Rủi ro nếu tập sai
- Chấn thương cột sống, đầu gối, cổ tay và dây chằng nếu thực hiện các động tác khó mà không có sự hướng dẫn.
- Tăng nguy cơ mất thăng bằng, chóng mặt và huyết áp thấp do tập luyện quá sức.
- Gây áp lực tâm lý nếu cố gắng thực hiện các tư thế nâng cao không phù hợp với thể trạng.
2. Những tác hại của yoga khi tập sai cách
a. Gây chấn thương cơ xương khớp
Chuyên gia cảnh báo: Theo bác sĩ chỉnh hình Andrew Lui (Đại học California, San Francisco), “Yoga có thể gây chấn thương nếu người tập không hiểu rõ giới hạn của cơ thể mình. Những động tác uốn cong quá mức, chống đỡ bằng cổ hoặc vặn người mạnh đều tiềm ẩn nguy cơ cao cho cột sống và khớp gối.”
Tập yoga sai tư thế có thể gây chấn thương nghiêm trọng, đặc biệt là vùng cột sống và khớp gối.
Các động tác dễ gây chấn thương:
-
Trồng chuối (Headstand)
- Có thể gây áp lực lên cổ và cột sống, dễ dẫn đến thoái hóa đốt sống cổ hoặc thậm chí chèn ép dây thần kinh.
- Nếu mất thăng bằng, người tập có thể bị ngã ngược, chấn thương đầu.
-
Tư thế lạc đà (Camel Pose)
- Yêu cầu uốn cong lưng mạnh, có thể gây đau cột sống thắt lưng nếu không kiểm soát tốt lực căng.
- Không phù hợp với người bị thoát vị đĩa đệm hoặc đau lưng mãn tính.
-
Ngồi thiền sai tư thế
- Khi ngồi quá lâu mà không điều chỉnh đúng, dễ gây tê chân, giảm lưu thông máu và đau khớp gối.
Xem thêm: Bàn chân bẹt có nguy hiểm không? Những hệ lụy cần biết và cách phòng tránh
b. Ảnh hưởng đến hệ thần kinh và tuần hoàn
Một số động tác đảo ngược như trồng chuối có thể gây hạ huyết áp đột ngột, chóng mặt và choáng váng.
Chuyên gia khuyến cáo: Theo bác sĩ tim mạch Elizabeth Tandy (Mayo Clinic, Hoa Kỳ), “Một số động tác đảo ngược trong yoga có thể ảnh hưởng đến hệ tuần hoàn máu, làm hạ huyết áp đột ngột hoặc tăng áp lực lên não nếu thực hiện sai kỹ thuật.”
Rủi ro từ các động tác:
-
Tư thế chó úp mặt (Downward Dog)
- Khi thực hiện sai, máu có thể dồn lên não quá nhanh, gây choáng váng hoặc hoa mắt.
- Không phù hợp với người có huyết áp thấp hoặc bệnh lý tim mạch.
-
Tư thế đứng bằng vai (Shoulder Stand)
- Gây áp lực lên cổ, có thể làm tổn thương đốt sống cổ nếu cột sống không đủ linh hoạt.
-
Tập yoga sát giờ đi ngủ
- Một số tư thế kích thích hệ thần kinh có thể khiến cơ thể tỉnh táo quá mức, làm gián đoạn giấc ngủ.
Tập yoga không đúng mục đích hoặc quá áp lực về động tác có thể khiến tinh thần căng thẳng thay vì thư giãn.
c. Tác động tiêu cực đến tâm lý
-
Áp lực phải đạt được tư thế hoàn hảo
- Nhiều người cố ép bản thân thực hiện tư thế khó để theo kịp nhóm hoặc chuẩn “yoga đẹp” trên mạng xã hội, dễ dẫn đến stress và mất động lực.
-
Lệ thuộc vào yoga quá mức
- Một số người bỏ bê các hoạt động thể chất khác, chỉ tập trung vào yoga, có thể gây mất cân bằng trong chế độ rèn luyện cơ thể.
-
Gây mệt mỏi, suy nhược
- Tập luyện quá nhiều mà không nghỉ ngơi có thể dẫn đến kiệt sức, giảm sức đề kháng.
3. Cách tập yoga đúng cách để tránh rủi ro
Chọn bài tập phù hợp với thể trạng
- Người mới tập nên bắt đầu với các tư thế cơ bản, không nên vội vàng thử động tác nâng cao.
- Người có bệnh lý nền cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tập.
Người mới tập nên lựa chọn những tư thế yoga đơn giản và tập trung vào kiểm soát hơi thở để đạt hiệu quả tốt nhất.
Tập dưới sự hướng dẫn của huấn luyện viên
- Học cách thực hiện tư thế đúng để tránh chấn thương.
- Không nên bắt chước trên mạng xã hội mà không có chuyên gia hướng dẫn.
Không tập luyện quá sức
- Tập 30 – 45 phút mỗi ngày là đủ, không nên kéo dài hàng giờ liền.
- Lắng nghe cơ thể và dừng lại khi cảm thấy đau hoặc khó chịu.
Kết hợp yoga với chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh
- Yoga chỉ hiệu quả khi đi đôi với dinh dưỡng cân bằng, ngủ đủ giấc và luyện tập đa dạng.
Xem thêm:
-
Hậu quả của suy nghĩ tiêu cực đối với sức khỏe tinh thần và thể chất
-
Rửa mặt bằng nước lạnh có tốt không? Cảnh báo những tác hại nguy hiểm
Yoga mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe, giúp cải thiện sự dẻo dai, giảm căng thẳng và nâng cao chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, nếu tập sai cách, không lắng nghe cơ thể hoặc cố gắng thực hiện những động tác vượt quá khả năng, yoga có thể gây ra những tác hại nghiêm trọng.
Để tận dụng tối đa lợi ích của yoga mà vẫn đảm bảo an toàn, hãy luôn ghi nhớ “3 nguyên tắc vàng” khi tập luyện:
- Luôn khởi động kỹ trước khi tập để tránh chấn thương cơ và giúp cơ thể thích nghi tốt hơn với các tư thế.
- Không cố ép bản thân thực hiện động tác khó nếu chưa đủ linh hoạt hoặc chưa có sự hướng dẫn của huấn luyện viên.
- Lắng nghe cơ thể, dừng lại ngay khi cảm thấy đau – đau là tín hiệu cảnh báo, nếu tiếp tục có thể gây chấn thương nghiêm trọng.
Góc Giải Đáp khuyến khích bạn tập yoga đúng cách, lựa chọn bài tập phù hợp với thể trạng và kết hợp với chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt lành mạnh để đạt hiệu quả tốt nhất.
Nếu bạn thấy bài viết hữu ích, hãy chia sẻ để giúp mọi người tập yoga một cách an toàn hơn!